Sayı : 495   **
Ribat Dergisi Aralık 2016

Emsalü'l-Kur'an

Prof. Dr. Ali Akpınar

Kur'an'ın Çarpıcı Misalleri

  • 09 Haziran 2022
  • 451 Görüntülenme
  • 474. Sayı / 2022 Haziran



Hayat Düsturumuz Kur’an’da iyi anlaşılsın diye geçmiş kavimlerin hayatından yaşanmış örnekler, temsiller sunulmuştur. Anlaşılsın diye çarpıcı örnekler yer almıştır. O, her seviye ve her konumdaki insana yönelik sunumlar yapar. Herkes ondan bir şeyler anlayabilir. Elbette onun ayetleri üzerinde derinlemesine düşünen, belli alt yapıya sahip olan, iyi niyetli olanlar onun mesajını daha iyi ve daha doğru anlayabilir, ondan daha çok istifade ederler.

 

 

Misalleri Yüce Allah veriyor. Allah Teâlâ, en güzel, en çarpıcı örnekleri verir. O’nun verdiği örnekler üzerinde derinlemesine düşünmek gerekir. Zira onlar, üzerinde durup düşündükçe sırlarını bize açacak, hikmetlerini bize sunacaktır, onların mesajları bizde kalıcı hale gelecektir.

 

 

 

Kur’an-ı Kerim, Allah kelamıdır. Yüce Allah, mesajını insanlara ulaştırmak için onu indirmiştir. Evet, o Allah kelamıdır, ancak insanların anlayabileceği şekildedir. O, asla anlaşılmaz, gizemli şifre kitabı değildir. Yüce Rabbimiz, anlaşılsın diye ayetlerini tafsîl, tasrîf, tefsîr, tebyîn etmiştir. Bu kavramların hepsi açıklama, izah etme, yorumlama anlamlarında buluşurlar. Ancak her biri açıklamanın farklı yönlerine işaret eder. Şöyle ki tafsîlde konuyu fasıl fasıl ayrıştırarak açıklama vardır. Örneğin tafsîl yoluyla iyiler ve kötüler tasnif edilerek ve karşılaştırmalı bir şekilde açıklanır. Tasrîfde meselin farklı yönleriyle farklı açılardan açıklama vardır. Tasrîf yoluyla öldükten sonra diriliş, arzın kurumasından sonra yeniden yeşermesiyle açıklanır.

Hayat Düsturumuz Kur’an’da iyi anlaşılsın diye geçmiş kavimlerin hayatından yaşanmış örnekler, temsiller sunulmuştur. Anlaşılsın diye çarpıcı örnekler yer almıştır. O, her seviye ve her konumdaki insana yönelik sunumlar yapar. Herkes ondan bir şeyler anlayabilir. Elbette onun ayetleri üzerinde derinlemesine düşünen, belli alt yapıya sahip olan, iyi niyetli olanlar onun mesajını daha iyi ve daha doğru anlayabilir, ondan daha çok istifade ederler. Kim kendini ona daha çok verirse, onunla daha fazla birlikte olursa, ona daha çok zaman ayırırsa ondan daha fazla yararlanır.

Kur’an’da yer alan çarpıcı örnekler/darb-ı meseller de öyledir. Onlar, üzerinde derin düşünmeyi, akıl yürütmeyi gerektiren ilahî sunumlardır. Nitekim Rabbimiz bu hususu şöyle vurgular: “Biz bu Kur’an'da insanlara her türlü çarpıcı misali, belki öğüt alırlar diye, and olsun ki verdik.” (Zümer, 39/27)And olsun ki bu Kur’an'da insanlar için her türlü çarpıcı misali vermişizdir.” (Rûm, 30/58) “Üstelik kendilerine yazık edenlerin yerlerinde oturdunuz. Onlara, yaptıklarımız da sizlere açıklanmıştı. Size çarpıcı misaller de vermiştik.” (İbrahim, 14/45) “Her bir zalim topluma çarpıcı misaller vermiştik ama, dinlemedikleri için hepsini kırdık geçirdik.” (Furkân, 25/39) “Biz bu çarpıcı misalleri insanlara veriyoruz, onları ancak bilenler anlayabilir.” (Ankebût, 29/43) “Bu çarpıcı misalleri, insanlar düşünsünler diye veriyoruz.” (Haşr, 59/21) “Allah insanlara çarpıcı misaller verir. O, her şeyi iyi bilir.” (Nûr, 24/35)

Darb-ı mesellerden bahseden ayetlere baktığımızda Yüce Rabbimiz bu ayetlerin çoğunda “Biz” kalıbını kullanıyor ki bu verilen misalin önem ve büyüklüğüne işaret eder. Yine bu örneklerin, vurma-çarpma anlamına gelen “darb” kökünden gelen fiille verilmesi de ayrıca dikkat çekicidir.

Kur’an’ın bu anlatım çeşniliğini anlatırken Peygamberimiz de şöyle buyurur: “Kur'an emir, nehiy, helal, haram, muhkem, müteşâbih ve meseller olarak indi. Siz onun helalini helal, haramını haram kabul edin. Ondaki emir olunduğunuz şeyleri yerine getirin, sakındırıldığınız şeylerden vazgeçin. Onun muhkemleriyle amel edin, müteşâbihlerine “inandık ona, hepsi Rabbimiz katındandır” (Âl-i İmran, 3/7) diyerek olduğu gibi onlara iman edin. Onun çarpıcı örneklerinden de ibret alın.” (Ali el-Müttakî, Kenzü’l-Ummâl, I, 529-530)

Yazının Devamı İçin Abone Olmalısınız

474. Sayı Haziran 2022