Hacizli malı satın almak caizdir. Ancak bu malı alan kişi onun değerini vermelidir. Düşene bir de onun malını satın alan vurmamalıdır. Zorda kaldığı için malını satmak zorunda kalana mecburdur diye ucuza kapatmak ahlaki değildir ve Hz. Peygamberin yasakladığı bir alış-veriş türüdür.

Ölmek üzere olan bir kimsenin yüzündeki görüntüden onun iyi ya da kötü, cennetlik ya da cehennemlik olduğu sonucunu çıkaramayız. Bu bizim açımızdan kesin bir veri olarak kabul edilemez. Bize düşen bu tür değerlendirmelere girmemek, günahkâr da olsa, çok kötü de olsa imanı olduğunu bildiğimiz birisi hakkında hayır duada bulunmaktır.

1. Sabah namazı için güneşin doğmasına 5-6 dakika kala uyanan ve ihtiyacını giderip abdestini aldıktan sonra güneşin doğmasına 2-3 dakika kala namaza ancak durabilen bir insan sabah namazının sünnetini kılmalı mıdır, terk mi etmelidir?

Sabah namazının sünneti en güçlü menduplardandır. Müekked sünnettir. Hz. Peygamberin sürekli yaptığı ve nadiren terk ettiği sünnetlere müekked sünnet denir. Dolayısıyla müekked sünnetler zaruri hallerde terkedilebilir. Buna göre sürekli olmamak kaydıyla sabah namazının farzının tehlikeye gireceği hallerde sabah namazının sünneti terkedilip farzı eda edilir. Çünkü güneş doğarken hiçbir namaz kılınmaz. Bu durumda sünneti terk eden büyük bir sevaptan mahrum kalmış olur. Dolayısıyla Müslümana düşen gerekli tedbirleri alarak sabah namazına zamanında kalkmasıdır.

* * *

2. Öğrenciler olarak zaman zaman derse gelemeyen arkadaşların yerine yoklama kâğıdına imza atıyoruz. Bu bir kul hakkı mıdır, bir sorumluluğu var mıdır?

Caiz değildir. Sahtekârlıktır.

* * *

3. Bazı hayvanların sakatat olarak sayabileceğimiz bazı organlarının (koç hayâsı, dalak vb.) yenmesi caiz midir?

Kesilen hayvanın erkeklik ve dişilik organı, husyeleri pis şeylerden sayıldığı için yenmez. Tahrimen mekruhtur. Dalak ve ciğerin yenilebileceği ise hadisle sabittir. (İbn Mâce, “Et‘ime”, 31; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, II, 97) Eti yenen hayvanların beyni de yenilebilir.