Âlimlerimizin bazısı Muhsıî ism-i şerifini şöyle tanımlamışlardır: “O Allah, açıkta olanı gören, gizli olandan haberdar olandır. O, senin zahirini görüp müşahede eden, batınını da gözetleyip kontrol edendir. O, senin itaatlerini sayıp kayda geçiren ve bütün hallerini bilendir.” (Şerhu Esmâillâhi’l-Husnâ, Fahreddin er-Razî, s.290 / Esma-ül Hüsna, Heyet, s.299)

اَلْمُحْصِى

EL-MUHSIÎ: “Bir şeyde iz bırakmak, men etmek, çakıl taşı çok olmak anlamındaki “h-s-v” kökünden türemektedir.” (Esma-i Hüsna, Doç. Dr. İsmail KARAGÖZ, s.241 / Esmâü’l-Hüsnâ, Prof. Dr. Ramazan ALTINTAŞ, s.265)

El-Muhsıî; “Sözlükte “saymak, miktarını bilmek; ezberleyip kavramak” anlamındaki “ihsâ” mastarından sıfat olan “muhsî” kelimesi “sayıp ayrıntılarıyla tespit eden” demektir.” (T.D.V. İslâm Ansiklopedisi, c.31, s.45 / Esmâü’l-Hüsnâ, Prof. Dr. Ramazan ALTINTAŞ, s.265)

El-Muhsıî; “Gizli aşikâr her şeyi tek tek ve bütün ayrıntılarıyla bilen.” (En-Nihâye, İbnü’l-Esîr, “ḥṣy” md. / Lisânü’l-Arab, İbn Manzûr, “ḥṣy” md. / Esmâü’l-Hüsnâ, Prof. Dr. Ramazan ALTINTAŞ, s.265)

El-Muhsıî; Bütün söz ve davranışları sayan, miktarını bilen, ezberleyen ve anlayan.

El-Muhsıî; İlmiyle her şeyin sayısından haberdar olan.

El-Muhsıî; “İnsanların inanç, söz, fiil, amel ve davranışlarını, olup biten her şeyin miktarını bilen ve bunları koruyan demektir.” (Esma-i Hüsna, Doç. Dr. İsmail KARAGÖZ, s.241)

El-Muhsıî ism-i şerifi hakkında el-Halimî (ra) der ki: “Muhsıî, insanların ilimlerinin kuşattığı ve kuşatmadığı bütün olayların sayısını ve miktarını bilendir. O, canlıların alıp verdiği her nefesi, rızkı, insanların itaat ve günahlarını, yakınlığını, yağmur ve kum tanelerinin sayısını, bütün bitkileri, hayvan türlerini, ölüleri ve canlıları bilendir. Kısaca Allah, bütün varlıkların sayısını, kalanları ve yok olanları bilendir. Bu sıfat Allah’ın, insanlar gibi çoklukları nedeniyle varlıkların sayılarını idrak etmekten aciz olmadığını ispatlamaktadır. O, bütün varlıkları ve sayılarını bilendir. Varlığı bütün varlıkları kuşatmıştır. O’nun adı en yücedir.” (El-Esmâ ve’s-Sıfat, Beyhakî, s.42 / Esma-ül Hüsna, Heyet, s.299)

Âlimlerimizin bazısı Muhsıî ism-i şerifini şöyle tanımlamışlardır: “O Allah, açıkta olanı gören, gizli olandan haberdar olandır. O, senin zahirini görüp müşahede eden, batınını da gözetleyip kontrol edendir. O, senin itaatlerini sayıp kayda geçiren ve bütün hallerini bilendir.” (Şerhu Esmâillâhi’l-Husnâ, Fahreddin er-Razî, s.290 / Esma-ül Hüsna, Heyet, s.299)

El-Muhsıî İsm-i Şerifinin Kur’an İçerisinde İncelenmesi

1) Peygamberlerin söylediklerini bilmesi ve hesaplaması anlamında:

لِيَعْلَمَ اَنْ قَدْ اَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَاَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَاَحْصٰى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا

Meali: “Ki böylece onların (peygamberlerin), Rablerinin gönderdiklerini hakkıyla tebliğ ettiklerini bilsin. (Allah) onların nezdinde olup bitenleri çepeçevre kuşatmış ve her şeyi bir bir saymıştır (kaydetmiştir).” (Cin, 72/28)

2) Suçluların küçük büyük bütün yaptıklarını tespit etmesi anlamında:

وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَمُشْفِقِينَمِمَّافِيهِوَيَقُولُونَيَاوَيْلَتَنَامَالِ‌هٰذَاالْكِتَابِلَايُغَادِرُصَغِيرَةًوَلَاكَبِيرَةًاِلَّااَحْصٰيهَاوَوَجَدُوامَاعَمِلُواحَاضِرًاوَلَايَظْلِمُرَبُّكَاَحَدًا

Meali: “Kitap ortaya konur. Suçluları, kitabın içindekilerden korkuya kapılmış görürsün. Eyvah bize! Bu nasıl bir kitaptır ki küçük, büyük hiçbir şey bırakmadan hepsini sayıp dökmüş! derler. Onlar bütün yaptıklarını karşılarında bulurlar. Senin Rabbin hiç kimseye zulmetmez.” (Kehf, 18/49)