İbadet, cehennemden kurtulmanın ve cennete girmenin aracıdır. Bu amaca ulaşmak niyetiyle ibadet edilebilir. Ama kulluğun en yüksek derecesi; hiç karşılık beklemeden sadece rızasını kazanmak için Allah’a tapmaktır. Aslında Allah’ı memnun ettikten sonra kazanılabilecek yer olan cenneti isteyenler, Allah’ın rızasını da istemiş olurlar.

İnsan Rabbine kul oldukça özgürleşir, O’ndan uzaklaştıkça köleleşir. Mümin, ruhu özgür olan kişidir. Gerçek kulluk, insanı kölelikten, esaretten, cehaletten ve sömürülmekten kurtaran her zaman Allah’ın huzurunda olduğunun bilincinde bir duruş sergileyebilmektir.

Yüce Allah insanoğlunun yaratılış gaye ve hikmetini kulluk olarak nitelendirmekte ve bunun ne şekilde gerçekleşeceğini de belirtmektedir. Kur’an ve hadisler Allah’a ve Resulüne itaat ve onların bildirdiklerine uygun davranma üzerinde ısrarla durur.

İbadet; Kulun Allah’a karşı sevgi, saygı ve bağlılığını gösteren duygu, düşünce ve davranış biçimleri için kullanılan terimdir.

Başka bir tanıma göre ubudiyet; “Kulun Allah’ın yaptıklarından memnun olması, İbadet ise; O’nun razı olacağı işleri yapmasıdır.” (Lisânü’l-ʿArab) Buna göre ibadette belirli davranış şekilleri öne çıkarken ubudiyette ahlâkî ve manevi öz daha ağır basar.

İbadetler, dinin biçimsellik ve sembolik yönlerini temsil eder, bütün varlıklara ve diğer insanlara bakışımızı iyi yönde değiştirir, hayatımıza plan-program katar, planlı bir hayat ise daha bereketli, daha huzurlu bir ömür yaşamak demektir.

İbadetlerin yalnızca Allah’ın emrettiği, Resul-i Ekrem’in açıklayıp gösterdiği tarzda yapılması esastır. Kur’an’da emredilen ve Hz. Peygamber tarafından açıklanıp gösterilen şeklin dışındaki ibadet tarzları dinde bidat olarak nitelendirilir ve kınanır.

Kur’an’da başta namaz, ardından zekât, hac ve oruç olmak üzere temel ibadetler sıkça hatırlatılır. Bu nedenle ibadetler ilk bakışta kul ile Allah arasında kalan ve ferdin yaratanına karşı duyduğu saygı, itaat ve tazimi simgeleyen davranışlar olarak görülse de insani ilişkilerinin ve toplumsal yapının iyileştirilmesini sağlayan önemli fonksiyonlara sahiptir.