Sayı : 495   **
Ribat Dergisi Aralık 2016

Hususi Fikirler

Mustafa Çelik

Bencilik Karunlaşma Alametidir

  • 09 Eylül 2021
  • 667 Görüntülenme
  • 465. Sayı / 2021 Eylül



Bencilik kapitalizmin kendisidir. Kapitalist toplum, bencil dünyalardan oluşan anarşik bir galaksidir. Bencillik, başkasını (ya da karşısındakini) dikkate almadan ya da önemsemeden yalnız kendi istek ve gereksinimlerini dikkate alarak hareket etme olarak tanımlanabilir.

 

 

Azgınlık ve taşkınlıkları sebebiyle helâk edilen kavimleri haber veren ayetlerin ardından varlıklı kesimin bencilliğini ve mal hırsını dile getiren ayetlere yer verilmesi, aslında bu zaafların toplumlar için birer çöküş sebebi olduğunu vurgulamak içindir.

 

Kur’an-ı Kerim’de Karun, Kapitalizme tekabül etmektedir. Kapitalizm benciliğin sistemleşmiş halidir. Karun, kazanırken helal haram tanımayarak zengin olan ve bu zenginliğine dayanarak büyüklenen biridir. Bu yönüyle bir sembol ve her devirde aynı frekansı tutan herkesi temsil eder. Dün de Karunlar vardı bugün de.

Dünün Karunları da bugünün Karunları da daha çok kibirli olmaya çalışıyorlar. Kibir, enâniyet yönüyle Karunluk her devirde hükümferma olan bir belâdır. Bu belâya müptela olanların her biri bir kerbeladır. Karun ismi Kur´an´ı Kerim´de Ankebut 39, Mü´min 23-24 ve Kasas 76-82. Ayetlerde geçmektedir.

"Firavun´u, Haman´ı ve Karun´u da yok ettik. Andolsun ki, Musa, kendilerine apaçık belgeler getirmişti de, onlar Yeryüzünde büyüklük taslamışlardı. Oysa azabımızdan kurtulamazlardı." (Ankebut, 29/39)

"Andolsun ki, Musa´yı, mucizelerimiz ve apaçık delillerle Firavun´a, Haman´a ve Karun´a gönderdik de, onlar, bu çok yalancı bir büyücüdür, dediler." (Mü´min, 40/24)

“Şüphesiz Firavun, (veziri) Hâmân ve onların askerleri hata yapıyorlardı.” (Kasas, 28/8)

Dikkat edilirse, Firavun ve Hâmân’ın askerleri, günahta Firavun ve Hâmân’a eşittirler. Firavunlara, Hâmânlara hizmet eden askerler, ordular, bencilik ordularıdır. Bencilikten kurtulmak; firavunluktan, hâmânlıktan ve karunluktan kurtulmaktır. Bencilikte ısrar edenler; bir parça Firavun, bir parça Hâmân ve bir parça da Karun’durlar.

Bencilik kapitalizmin kendisidir. Kapitalist toplum, bencil dünyalardan oluşan anarşik bir galaksidir. Bencillik, başkasını (ya da karşısındakini) dikkate almadan ya da önemsemeden yalnız kendi istek ve gereksinimlerini dikkate alarak hareket etme olarak tanımlanabilir.

Bencil insanlar sürekli olarak yalnız kendi çıkarlarını düşünür, kendi çıkarlarını herkesinkinden üstün ve önemli tutar, o çerçevede davranırlar. Başka bir deyişle menfaatçi ve çıkarcıdırlar. Bencilik, kendi çıkarları için yola çıkmış çakalların davasıdır.

Bencilik; “Rabbena hep bana” felsefesidir. Müslümanlık insanın tabii ihtiyaçlarını asla inkâr etmez, aksine onları kabul eder ve insan fıtratına en uygun şekilde karşılamanın yollarını gösterir. Bunun için İslâmi anlayışta ne “Hedefe varmak için her yol meşrudur” şeklinde Makyavelizm, ne de “Helal haram ver Allah’ım, senin kulun yer Allah’ım!” anlayışı vardır.

Müslüman, Allah ve Rasûlü’nün belirlediği meşru kazanç yollarına başvurarak kazanç temin etmekle yükümlüdür. Bunun elbette bir ahlakı vardır. Hanefi mezhebinin meşhur imamlarından İmam Muhammed’e, “Bu kadar kitap yazdınız, keşke bir de zühd/takva kitabı yazsaydınız” denildiği zaman o, “Alışverişle ilgili kitabı yazdım ya!” diye cevap vermiştir. Böylece Müslümanların fıkıh kitaplarının bu noktada asgari ahlakı öğrettiğini anlatmak istemiştir.

Buna rağmen İmam Muhammed “Kitabu’l-Kesb” adlı mükemmel bir risale yazarak helal kazancın yollarını ve ahlakını ele almıştır. Müslüman’ın kazanç anlayışında “Rabbena hep bana” diye bir bencillik yoktur. Müslüman kazanırken, önce kendi zaruri ihtiyaçlarını, sonra bakmakla yükümlü olduğu kimselerin ihtiyaçlarını, sonra üçüncü derece yakınlarının ihtiyaçlarını, sonra ihtiyaç içerisinde olan Müslüman kardeşlerinin ihtiyaçlarını dikkate alır. Bu bakımdan kazanç ve infak iç içedir. Yoksa Müslüman sırf zengin olmak, mal biriktirmek ve bu mal ile başkalarına tahakküm etmek, kendini üstün göstermek, başkalarını hor görmek niyetiyle kazanamaz.

Yazının Devamı İçin Abone Olmalısınız

465. Sayı Eylül 2021